Je kon toen bijna in elke grote wijk van Surabaya een filmpje pakken, zelfs als je Surabaya stad binnenkwam vanuit Malang of Sidoarjo ... je komt eerst langs pasar Wonokromo ... en ja hoor, aan je linkerkant stond inderdaad een grote bioscooptheater die alleen India-films draaide. De naam van dit theater ben ik vergeten, gewoon omdat deze bioscoop is verdeeld onder de categorie derderangs bioscopen ... dus niet zo belangrijk voor ons vroeger!
Dan rij je door richting jalan Raya Darmo vroeger Darmo-Boulevard geheten ... aan je linker kant kom je een Politie-bureau tegen (seksi I meen ik) en als je verder rijdt kom je bij "Keputeran" ... rechts van je zag je Lucky Bioscoop een wat klein maar gezellig bioscoopje, later werd de naam veranderd in Dana en daar wemelde het van de zogenoemde "tukang Catut's" ... zwartverkopers van bioscoopkaartjes!
De kaartjes waren wel veel duurder maar je had bijna altijd wel goede zitplaatsen! Kon je toch geen kaartjes bemachtigen en je wilde die dag graag naar de bioscoop, geen probleem ... je loopt even verder een blokje om en je staat bij Bioscoop Purnama (aan de Jln Dinoyo)! Dit theater was wat nieuwer, moderner en was bekend bij de mensen die in de omgeving woonden van Darmo maar ook Keputeran of Pandegiling!
Bioscoop Darmo aan de Jln Pandegiling was ook een 3e rangs bioscopp waar meestal Indiasche films gedraaid werden. In dit soort bioscopen ben je eigenlijk verplicht om extra een krantje te kopen, het mag ook wat oude kranten zijn hoor ... je hoefde niet te lezen . Helemaal niet in het donker ... neen, je moest er alleen op zitten als bescherming voor je bovenbenen of billen. Je werd binnen mum van tijd aangevallen door "Hogerhand" oftewel "Tinggi" of "Kutubusuk". Het zijn gewoon stoel-luizen die zich nestelen in de rotanstoelen van het theater! Vaak was het zo, dat als je na de film naar huis ging dan kon je niet normaal meer lopen of zitten in de becak maar ook als je al thuis bent! Je werd nerveus van de jeukerij op je billen, afschuwelijk eigenlijk!
Dan heb je bijvoorbeeld bioscoop"Kranggan" een derde rangs bioscoop, niet gezellig ... een geschreeuw van de jongelui die in de "kelas kambing" zitten en vaak is het ook nog bloedheet in zulk soort theaters! Natuurlijk waren er ook klasse bioscopen net als Broadway aan de jalan Embong Malang waarvan de naam later veranderd werd in Arjuna. Het Rex Theater later Ria genoemd aan de Jln. Kedondong. Bioscoop Capitole tegenover pasar Blauran en restaurant Yeng Pin en even naar de benedenstad richting Tugu Pahlawan staan de bioscopen Metropole die later volgens mij bioascoop Bima werd genoemd en er tegenover Bioscoop Luxor.
Deze bioscopen daar ging je heen met je meisje op wie je verliefd was en natuurlijk ook om te showen aan je vrienden die toevallig in de buurt waren. Kortom het was toen een gezellige bioscooptijd in Surabaya. Eigenlijk waren deze bioscopen heel erg belangrijk voor ons in die tijd en met ons bedoel ik eigenlijk de Indische gemeenschap toen in Surabaya.
We hadden rond de jaren 1960 tot en met 1964 eigenlijk weinig contact met Europa en uiteraard ook met Amerika en we kregen weinig informatie over het buitenland toen we daar nog woonden. Bijna elk jaar gaan wij (Inge en ik) nog naar Surabaya en als we dan in 'Hotel Garden Palace' logeren en even door het raam naar buiten kijken dan zien we de theaters Sky en Maxim aan de overkant aan de vroegere de Palmenlaan. Dan komen die oude tijd gedachten weer naar boven. Ik zie me nog daar in de rij staan om toch een bioscoopkaartje te bemachtigen en vaak lukte het toch. Wat een leuke tijd was het toen, en dan praten we over de jaren 1962 .... een prachtige tijd voor mij!!
Tegenwoordig gaat men in Indonesië niet zoveel meer naar de bioscoop. Kan ook niet anders omdat het gezelliger is om met de hele familie voor de TV te zitten, een filmpje kijken met lekker kacang-bawang en kopi-tubruk, toch?! Eigenlijk is het bij ons in Nederland precies het zelfde. De bioscoop theaters lopen niet meer zo goed als vroeger en dat komt door de moderne Dvd-spelers, de multimedia en de nieuwste films die je ook op je TV via je provider kan huren voor een weekend toch? Okay lieve vrienden en kennissen, bedankt voor jullie tijd ... misschien weer tot een andere keer!
Groetjes, Ed Brodie
Met dank aan Jos Tomasoa voor de lijst van bioscopen met tempo doeloe foto's
Bioscoop Sampurna: Jln Sampurna achter Kalisosok
Bioscoop Metropole: Jln Pahlawan, hoek jln Pasar Besar
Bioscoop Rivoli: naast Metropole
Bioscoop Luxor: aan de overkant van Metropole
Bioscoop Capitol: Jln Pasar Blauran (in 1995 in de mall Wijaya afgebrand)
Bioscoop Kranggan:Jln Pasar Blauran naast Capitol
Bioscoop Irama: Jln Kedongdoro
Bioscoop Rex: Jl Kedondong verderop heb je YMCA
Bioscoop Broadway: Jln Embong Malang
Bioscoop Maxim: Hoek Jl Pangllima Sudirman- Jl Simpang
Bioscoop Sky: Later afgebrand
Bioscoop Lucky: Jln Keputeran
Bioscoop Purnama: Jln Dinoyo
Bioscoop Darmo: Jln Pandegiling
Recent toegevoegd (4 januari 2019)
Bioscoop Sirene: (in de buurt van de jln Peneleh)
Bioscoop Alhambra (in de Arabische buurt?)
Hallo Edje,
Ben je nog teruggeweest in Tulangang? Waar was je ook al weer op school geweest? katholieke school. weet je dat Ingrid Muller overleden is vorig jaar? ben net terug geweest in SBY. zangrandi ijs eten.
groetjes,
Glenn Pieter (Ingezonden op vr, 10/01/2014 - 20:46.)
Hoi Glenn,
Ja ... ben een paar keren terug geweest in Sf.Tulangan, maar eigenlijk keek ik met een beetje verdriet naar deze oude suikerfabriek! Heer erg verwaarloos en er wonen geen employe's meer op de onderneming. Kan ook niet anders, de employés wonen tegenwoordig in hun eigen huizen buiten de fabriek!
Erg van Ingrid Muller ..maar het zij zo, toch? Die Zanggrandi waar je lekkere ijs had gegeten, is helemaal tot aan de grond afgebroken en daarna precies weer als het oude tekening herbouwd, leuk he? Inge en ik waren toevallig daar, niet te geloven ... dus die vakantie geen Ijs-Zanggrandi ... maar gewoon Es-campur aan de jln. Ondomohen, maar ook heerlijk hahaha!
Oke pal, bedankt voor je berichtje ...
Amato,
Ed Brodie (Ingezonden op za, 11/01/2014 - 00:58.)
Hallo Ed,
Ik ben met mijn schoonvader jou stuk met veel interesse aan het lezen.
Pa zegt dat hij twee bioscopen mist. Namelijk "Sirene" gelegen in de buurt van Penilih Jl?? Lupa pappa.
En Alhambra in de Arabische buurt.
Wilde je het even laten weten.
Pa is geboren in 1935 en heeft in zijn jeugd veel voor diverse filmtheaters gewerkt. (Ingezonden 30/12/2018 - 21:21.)
Ik heb de lijst bijgewerkt. Hartelijk dank voor je informatie
Groetjes, tot snel, Ed
Ik ben in 2011 terug geweest,en had ook bij de nieuwe Zanggrandi een ijsje gegeten. Het is niet mijn bedoeling om 't af te kraken.Maar ik vond het ijsje niks,er stonden wel zeker 10 als maar niet meer,van die kinderen die in de bediening helpen ... ze komen heel kinderlijk over....vond ik wel jammer.
Maar goed ...... het doet mij zo goed om weer terug te zijn in mijn woonplaats Surabaya waar ik 21 jaar had gewoond.
Sampai ketemu pak Brodie...
Hallo daar ...
Ik begrijp je helemaal, hoor! Natuurlijk maken wij dit soort ervaringen in Surabaya ook mee. Inderdaad, wat vroeger in onze tijd zo leuk en geweldig was ...is voor ons nu heel anders dan wij het hadden verwacht ...nogmaals ik begrijp je helemaal!!
Het is een andere tijd, en 't komt door de leiding ... of door de 'werknemers' die zelf geen goede ervaring hadden(hebben) in dit soort werk ... en deze mensen geven dan de leiding, terwijl ze afhankelijk zijn van klanten ... met name Nederlandse toeristen, en deze klanten zijn wij dus, ex - Surabayanen uit Nederland ... itu dia!!
Ach, soms gaat het niet eens om de ijsjes of het eten maar meer om de sfeer van vroeger, toch?
groetjes en tot snel,
Ed Brodie
Hallo,
Hartelijk dank voor het verhaal over de bioscopen en het ijs van Zangrandi. Mijn moeder (1921-2013) heeft altijd met haar familie op Dinoyo gewoond tot ze in '49 naar NL vertrok en zij vertelde ons altijd dat ze met haar broers en zussen naar de film gingen en daarna ijs eten. Ze leven geen van allen meer maar wij, de kinderen vinden het nog heel vertrouwd om hierover verhalen te horen.
Mvg, Reggy (jrtan@xs4all.nl) (Ingezonden op za, 24/01/2015 - 22:28)
Dank voor het mooie verhaal over de bioscopen.
In mijn jongensjaren ging ik heel vaak. Zoals Lucky (James Dean - Rebel without a cause), Sky, En zeker ook Broadway! Ik was bevriend met de zoon van de eigenaar (zaten in dezelfde klas op de Mulo Broederschool). Zodoende kon ik vaak via de zijingang (ijzeren trap naar boven) samen met hem films kijken!
Zijn er nog foto's van de bioscoop Luxor? Kan de locatie even niet zo goed plaatsen?
Groeten van Humphry Goes (Ingezonden op do, 02/07/2015 - 19:34.)
Tegenover bioscoop Metropole aan de tegenwoordige jl Pahlawan.
Wout. (Ingezonden op vr, 22/01/2016 - 22:29.)
Humphry Goes: ...Zijn er nog foto's van de bioskoop Luxor? Kan de lokatie even niet zo goed plaatsen?
Humpf, ik stuur je deze door via je FB account.
En wat betreft het lkijstje hierboven van Jos Tomasoa: Rivoli lag volgens mij naast LUXOR. Het was een smalle lange bioskoop.
Gr/Hans Boers
Dit verhaal is, tijdens zijn leven, geschreven door Ed Brodie. Alle reacties op dit verhaal zijn integraal meegenomen.
Nieuwe (aanvullende) reacties kunnen via comment worden ingezonden
